Saddened by the untimely demise of Tukaram Bidkar : आत्मचरित्रात लिहून ठेवले, ‘त्या मातीतच मिसळून जायचंय मला!’
कधी कधी सामान्य वाटणारी माणसे अलौकीक तत्वज्ञान जगून जातात. त्यांच्या निधनानंतर त्या व्यक्तीची महत्ता लक्षात येते आणि निरलस भाव आठवणीत राहतो. तुकाराम बिडकर हे असेच Unsung Hero होते. हा माणिक हयात असताना कुणाला ओळखता आला नाही.
माणूस जातो, पण त्याचं कार्य शिल्लक राहतं. त्या कार्याचा प्रकाश पुढच्या पिढ्यांना दिशा दाखवत राहतो. प्रा. तुकाराम बिडकर हे असंच एक अजरामर नाव! त्यांनी शिक्षणासाठी आपलं संपूर्ण आयुष्य समर्पित केलं आणि शेवटच्या श्वासापर्यंत त्याच भूमीशी आपली नाळ जुळवून ठेवली. “माझं गाव, माझ्या आठवणी” या त्यांच्या आत्मचरित्रात त्यांनी स्वतःच्या अंत्यसंस्काराबाबत जे शब्द लिहिले, ते केवळ अंतिम इच्छा नव्हे, तर त्यांच्या जीवनदृष्टीचा आरसाच आहे.
“बी. पी. एड. कॉलेजच्या मैदानाच्या एका कोपऱ्यात जागा ठेवा आणि तिथेच मला जाळून टाका,” बिडकर सर लिहितात. त्यांच्या या इच्छेत शिक्षणासाठी झटलेल्या एका तपस्व्याची तगमग दिसते. ज्या संस्थेसाठी त्यांनी परिश्रम घेतले, त्या संस्थेच्या अंगणातच त्यांचा शेवटचा प्रवास व्हावा, याहून मोठं काही असू शकतं का?
Encroachment at Mahagaon removed : बेघर कुटुंबांनी स्मशानात काढली रात्र!
पण, कधी वातावरणाने साथ दिली नाही, पावसाळा आला, तर जय बजरंग विद्यालयाच्या स्टेजवर त्यांना ठेवा. हा स्टेजही त्यांनी शरद पवार यांच्या कार्यक्रमासाठी श्रमदानाने बांधलेला! शेवटी, जर हे दोन्ही पर्याय शक्य झाले नाहीत, तर आपल्या गावच्या स्मशानभूमीत नेण्याची त्यांनी सूचना केली. ही स्मशानभूमीही त्यांनीच विदर्भ वैधानिक मंडळाच्या अध्यक्षपदाच्या काळात उभारली होती! त्यांनीच बांधली असली, तरी ते सांगतात, “माझा हक्क म्हणून नव्हे, तर प्रत्येकाचा आपल्या स्मशानभूमीवर तितकाच अधिकार असतो, म्हणून!”
“कोणताही विधी करू नका!”
त्यांच्या मुलगा पवन बिडकर यांच्या हस्ते अग्नी दिला जावा, ही त्यांची अंतिम इच्छा. परंतु, त्यानंतर कोणतेही कर्मकांड न करता हा प्रवास साधेपणानेच व्हावा, असा त्यांचा आग्रह.
Mahayuti Government : रात्रीच्या पार्ट्या महागणार! लाडक्या बहिणींना पैसे देण्यासाठी तळीरामांवर बडगा?
“माझं अस्थीविसर्जन माझ्या श्रद्धास्थानातच!”
त्यांची राख कुठेही नेऊ नका, फक्त लोणार तलावात टाका. लोणारची माय त्यांना स्वीकारेल! मात्र, त्यांच्या अस्थी ओंकारेश्वरला नेऊन नर्मदा मायच्या उदरात विसर्जित कराव्यात. ओंकारेश्वर म्हणजे त्यांचं श्रद्धास्थान. तिथे दरवर्षी श्रावणातील तिसऱ्या सोमवारी ते जात असत. तिथेच त्यांच्या वडिलांच्याही अस्थी विसर्जित केल्या होत्या. “त्या नर्मदेच्या प्रवाहात माझी आणि माझ्या वडिलांची भेट होईल,” असा भावनिक विचार त्यांनी व्यक्त केला आहे.
“मी त्या मातीचा होऊन जाईन!”
थोडी राख मात्र शिल्लक ठेवावी – ती त्यांच्या जय बजरंग विद्यालयाच्या मैदानात फेकावी. “मी त्या मातीत मिसळून जाईन. जेव्हा माझ्या शाळेचे खेळाडू माझ्या अंगा-खांद्यावर खेळतील, तेव्हा मला किती आनंद होईल याचं वर्णन तरी कसं करावं?”. ही भावना शब्दांत पकडणं कठीण आहे! आयुष्यभर शिक्षणासाठी झटलेला हा माणूस मृत्यूनंतरही त्या शाळेच्या मातीशी एकरूप होण्याची इच्छा व्यक्त करतो. गावाच्या एका सुपुत्राने आपल्या अस्तित्वाची शेवटची आठवणही शिक्षणसंस्थांमध्येच राहावी, ही त्याची अंतिम इच्छा गावासाठी एक संदेशच आहे.
Manikrao Kokate : एक रुपया भीकेत मिळत नाही, आम्ही तर पिक विमा देतोय!
“मी राहीन… तुमच्या आठवणींमध्ये!”
प्रा. तुकाराम बिडकर हे केवळ शिक्षक नव्हते, ते शिक्षणसंस्थांचे शिल्पकार होते. त्यांनी उभ्या केलेल्या संस्था, त्यांनी घडवलेले विद्यार्थी, आणि त्यांची समाजशील विचारधारा – हेच त्यांच्या कार्याचं स्मारक आहे. त्यांचे शब्द, त्यांचे विचार, आणि त्यांनी घडवलेले शिक्षणाचे मंदिर – हेच त्यांचे खरे स्मारक आहे. आणि म्हणूनच, ते म्हणतात, “या निमित्ताने मला गावातही राहता येईल आणि सगळ्यांना पाहता येईल!”
प्रा. बिडकर यांचा पिंड समाजसेवेचा होता. अपरिग्रह हे तत्वज्ञान त्यांनी सांगितले नाही तर ते जगलेदेखील. त्यामुळे आमदार राहिलेली व्यक्ती एसीच्या चारचाकीतून फिरण्याऐवजी कार्यकर्त्याच्या दुचाकीवरून फिरताना दिसली. उच्च विचार केवळ सांगण्यासाठी नव्हे तर ते विचार आचरणात आणणारा विरळा राजकारणी इहलोकातून निघून गेला आहे.
